Iraq - Iran War ! Face to Face !! 1980 ( ಅನುಭವ )

Iraq - Iran War ! Face to Face !! 1980 ( ಅನುಭವ )

ನಾನು ಬಾಗ್ದಾದ್ ಗೆ ಹೋದಮೇಲೆ ಅಲ್ಲಿನ ಜನಜೀವನ, ಸಂಖ್ಯೆಗಳು, ಚಲಾವಣೆಗೆ ಬೇಕಾದ ನೋಟುನಾಣ್ಯಗಳ ಪರಿಚಯ, ತರಕಾರಿ ಹಣ್ಣು ಮಳಿಗೆ ಸಾಮಾನುಗಳ ಹೆಸರು, ಸುತ್ತ ಮುತ್ತಲಿರುವ ಅಂಗಡಿ ಮುಗ್ಗಟ್ಟುಗಳ ಮಾರ್ಗ, ಇವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲಾ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ವೇಳೆಗೆ ಸುಮಾರು ದಿನ ಹಿಡಿಯಿತು .

ಈ ಮಧ್ಯೆ ಎರಡು ಬಾರಿ ಮಕ್ಕಳು ಬಂದಿದ್ದು ಬಾಗ್ದಾದ್ ಸುತ್ತಮುತ್ತಲ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ನೋಡಿದ್ದೂ ಆಯ್ತು. ಹಬಾನಿಯಾ ಲೇಕ್, ತರ್ತರ್ ಲೇಕ್, ಸಮರ್ರ, ಕರ್ಬಲ ಮಾಸ್ಕ್, ಲುನಾರ್ ಪಾರ್ಕ್, ಮನ್ಸೌರ್ ಮಾರ್ಕೆಟ್, ಆಫ್ರಿಕನ್ ಸ್ಟೋರ್, ಶಾರ್ಜಾ ಮಾರ್ಕೆಟ್, ಟೈಗ್ರಿಸ್ ರಿವರ್, ಮಸಬ ಪಾರ್ಕ್, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ - ಬ್ಯಾಬಿಲೋನ್ !  

ಭಾಷೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಎಡವಟ್ಟಾಗುತ್ತಿದ್ದುದೂ ಉಂಟು. ಹಾಗೊಮ್ಮೆ ತರಕಾರಿ ತರಲು ಹೋದಾಗ ಕಣ್ಣಿಗೆ ಕಂಡ ಕಾಮಕಸ್ತೂರಿ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ವಿಚಾರಿಸಿದೆ. ಈ ಸೊಪ್ಪನ್ನು ನಮ್ಮ ಕಡೆ ಹೂವಿನ ಮಧ್ಯೆ ಸೇರಿಸಿ ಕಟ್ಟುವುದು ಸಹಜ. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ? ಅದನ್ನು ಕಂತೆ ಕಂತೆಯಾಗಿ ಪೇರಿಸಿ ಇಟ್ಟಿದ್ದರು. ವಿಚಾರಿಸಿದಾಗ ಆ ವ್ಯಾಪಾರಿ ಗೂಟಕ್ಕೆ ಕಟ್ಟಿದ ಕುರಿಯೊಂದನ್ನು ತೋರಿಸಿದ. ಏನೂ ಅರ್ಥವಾಗದೆ ನಿಂತಾಗ ಕುರಿಯ ಮುಂದೆ ಒಂದು ಕಂತೆ ಸೊಪ್ಪನ್ನು  ಹಿಡಿದ. ಕುರಿಯೇನೋ ಅಷ್ಟನ್ನೂ ಖಾಲಿ ಮಾಡಿತ್ತು. ನಾವು ಕೇಳಿದ್ದೇನು ? ಇವನು ಮಾಡಿದ್ದೇನು ? ತುಂಬಾ ಹೊತ್ತಿನ ನಂತರ ಅದು ಕುರಿಗಳಿಗೆ ಹಾಕುವ ಸೊಪ್ಪೆಂದು ತಿಳಿಯಿತು. ಅಷ್ಟಾದರೂ ಹೇಳಿದನಲ್ಲಾ ಎಂದು ಮುಂದಿನ ಅಂಗಡಿಗೆ ಹೊರಟಿದ್ದೆ. ನಮ್ಮವರು ಬಿಡಬೇಕಲ್ಲ ! ತಿಂದರೆ ಏನಾಗುತ್ತೆ ? ಟ್ರೈ ಮಾಡಿ ನೋಡು ಎನ್ನುತ್ತಲೇ ಖರೀದಿಸಿಯಾಗಿತ್ತು. ತಂದು ಅಯ್ಯಂಗಾರರ ಕೊಳಂಬು ಮಾಡಿಯಾಯ್ತು . ತಿಂದವರು ಅವರೊಬ್ಬರೇ ಎಂದು ಬೇರೆಯಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕಿಲ್ಲ. ತೊಂದರೆಯೇನೂ ಆಗಲಿಲ್ಲ . ಅವರು ಪ್ರಕೃತಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಆಯುರ್ವೇದದಲ್ಲಿ ನಂಬಿಕೆ ಇಟ್ಟವರು. ಹಾಗೆಂದು ಅವರ ಊಟ ಕೂಡಾ ಅದರಂತೆಯೇ. ಬೆಳಗಿನ ಆರಕ್ಕೆ ಮನೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ಸಂಜೆ ಆರಕ್ಕೆ ವಾಪಸ್. ಅವರ ದಿನದ ಊಟ ಎಂದರೆ ಒಂದು ಕಪ್ ಮೊಸರು, ಕಾಲಕ್ಕೆ ತಕ್ಕ ಹಣ್ಣು, ಒಣ ಹಣ್ಣುಗಳು, ಹಸೀ ತರಕಾರಿ ಕೆಲವು ಇಷ್ಟೇ. ರಾತ್ರಿ ಮನೆ ಊಟ .

ಹೀಗೊಮ್ಮೆ ಬೆಳಗಿನ ಕಾಫಿ ಮುಗಿಸಿ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ಸೈರನ್ ಅಲರ್ಟ್ ! ಅಂದು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 7. ನಾವಿದ್ದುದು ಅಲ್ ಕದೀರ್ ಅಪಾರ್ಟ್ಮೆಂಟ್ಸ್. ಮೊದಲ ಅಂತಸ್ತಿನಲ್ಲಿ. ಪಕ್ಕದ ಮನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಮರಗಳ ಮೇಲೆ ಮನೆಗಳ ಮೇಲೆ  ಚೀರಾಡುವ ಪಾರಿವಾಳಗಳ ಸದ್ದು ಅನಾಥರಂತೆ ಪಟಪಟ ರೆಕ್ಕೆ ಬಡಿದು ಹಾರಾಡುತ್ತಿದ್ದವು. ನಮ್ಮ ಗಾಜಿನ ಕಿಟಕಿಯಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಗೋಚರ 'ಈ ಸೈರನ್ ಯುದ್ಧದ ಸೈರನ್ ಥರಾ ಇದೆ. HMT ಡಿಫೆನ್ಸ್ ನಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದ ನೆನಪು, ಯಾವುದಕ್ಕೂ ಜೋಪಾನವಾಗಿರು' ಎಂದವರೇ ಕೆಲಸಕ್ಕೆ ಹೊರಟುಬಿಟ್ಟರು. ನನ್ನ ಮರಿಗಳು ನನ್ನ ತಾಯ್ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹಿರಿಯರ  ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ಇದ್ದುದರಿಂದ ನನಗಂತೂ ಆತಂಕವಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದ್ದ ಒಂದೇ ಬೇಸರವೆಂದರೆ ನಾನು ಆಗಷ್ಟೇ ಕಳೆದುಕೊಂಡಿದ್ದ ಕಿರಿಯ ಮಗನ ನೆನಪು. 

ಭಾಷೆ ಅರ್ಥವಾಗದಿದ್ದರೂ TV ನೋಡುತ್ತಾ ನೋಡುತ್ತಾ ಯುದ್ಧದ ಭೀಕರತೆ ತಿಳಿಯುತ್ತಾ ಬಂತು. ನಮ್ಮ ಮನೆಯ ಮುಂದಿದ್ದ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಒಂದಲ್ಲಾ ಒಂದು ಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪೆರೇಡ್. ಪ್ರತಿದಿನ ಸಂಜೆ 6 ಕ್ಕೆ ಬ್ಲಾಕ್ ಔಟ್. ಕಡುಗತ್ತಲೆಯಲ್ಲಿ  ಯಾರೊಬ್ಬರು ಸಿಗರೇಟ್ ಹತ್ತಿಸಿದರೂ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಗುಂಡುಗಳು ಓಡಾಡುವಷ್ಟು ಸೈನಿಕರ ಪಹರೆ ! ಒಮ್ಮೆ ಲೋಡೆಡ್ ಗನ್ ಹಿಡಿದ ಸೈನಿಕರು ಕಾಣಿಸಿಕೊಂಡರೆ ಮತ್ತೊಂದು ದಿನ 50 ರಿಂದ 60 ಪ್ಯಾಟನ್ ಟ್ಯಾಂಕ್ ಗಳ ದರ್ಶನ. ಎಲ್ಲವೂ ಮರಳಿನ ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ !! ಯುದ್ಧದ ತೀವ್ರತೆ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಮನೆಗಳಲ್ಲಿದ್ದ 16 ವರ್ಷದ ಮೇಲ್ಪಟ್ಟ ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳನ್ನು , ಬಲವಂತವಾಗಿ ಸೈನ್ಯಕ್ಕೆ ಎಳೆದೊಯ್ಯುವ ಪ್ರಸಂಗ ಅವರ ತಂದೆತಾಯಿಯರ ಗೋಳು ನೋಡಲಾಗುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ನಮ್ಮವರು ಡ್ಯೂಟಿಗೆ ಹೊರಟ ಕೂಡಲೇ ಯುದ್ಧದ ಕೆಲವು ಕೌತುಕಗಳನ್ನು ನೋಡಲು ಬಿಸಿಲುಮಚ್ಚಿಗೆ ಹೋಗಿ ನಿಲ್ಲುತ್ತಿದ್ದೆ. ಹಾಗೆ ನಿಂತಾಗ ಒಮ್ಮೆ ಒಂದು ಸಿಲಿಂಡರ್ ಮಾದರಿಯ ಒಂದಿಂಚಿನ ಲೋಹದ ತುಂಡೊಂದು ನನ್ನ ಬಲಭುಜದ ಪಕ್ಕ ಹಾಯ್ದು ಟೆರೇಸ್ ಮೂಲೆಯ ಗೋಡೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿತ್ತು. ಕಣ್ಬಿಟ್ಟು ನೋಡುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಗೋಡೆಯ ದೊಡ್ಡ ತುಂಡೊಂದು ಮುರಿದು ಭೂಮಿ ಸೇರಿಯಾಗಿತ್ತು. ನಡೆದದ್ದೇನು ? ಎಂದು ಯೋಚಿಸಿದ್ದೇ ಆಮೇಲೆ. ಆ ಲೋಹದ ತುಂಡನ್ನು ಬಹಳ ದಿನ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ತೋರಿಸಲೆಂದು ಇಟ್ಟಿದ್ದೆ. ವಾಪಸ್ ಹೋಗುವಾಗ ಫ್ಲೈಟ್ ನಲ್ಲಿ ಸಮಸ್ಯೆ ಆಗುವುದೆಂದು ಬಿಸಾಕಿದ್ದೂ ಆಯ್ತು. 

ವಾರ ಕಳೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಬಾಂಬ್ ಬ್ಲಾಸ್ಟ್ !! ಕೂಡಲೇ ಟೆರೇಸ್ ಗೆ ಓಡಿದೆ. ರಷ್ಯಾದ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನವೊಂದು ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಬಂಕ್ ಮೇಲೆ ಧಾಳಿ ನಡೆಸಿತ್ತು. ಕಾಲ್ಗಳಿಗೆ ದೂರವಾದರೂ ದೃಷ್ಟಿಗೆ ಎಟುಕುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಬಂಕ್ ಹತ್ತು ದಿನವಾದರೂ ಕಳೆಗುಂದದೆ ಅಗ್ನಿದೇವನೇ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾದಂತೆ ಹೊಂಬಣ್ಣದಲ್ಲಿ ನಿಗಿನಿಗಿ ಉರಿಯುತ್ತಲೇ ಇತ್ತು. ಆ ರೀತಿಯ ಅನೇಕ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಬಂಕ್ ಗಳು ಒಂದೆರಡು ತಿಂಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಲು ಸಾಲಾಗಿ ಉರಿದಿದ್ದವು. ತೈಲ ನಿಕ್ಷೇಪದ ಆಧಾರಗಳು ಬರಿದಾಗಿ ನಿಂತಿದ್ದವು. ಆ ದೇಶದ ಮೂಲಾಧಾರ ಸೊರಗಿತ್ತು. ನಿತ್ಯವೂ ಒಂದು ಯುದ್ಧದ ವಿಚಾರ ಹೇಳುತ್ತಿದ್ದರು. ಭಾರತದ ವೈದ್ಯರುಗಳನ್ನು ಅಪಹರಿಸಿ ಕಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಕಟ್ಟಿ ಗಾಯಾಳುಗಳ ಔಷಧೋಪಚಾರ ಮುಗಿಸಿ ಕ್ಷೇಮವಾಗಿ ವಾಪಸ್ ತರುತ್ತಿದ್ದುದು, ಆಫೀಸ್ ಗೆ ಹೋಗುವ ಮಾರ್ಗ ಮಧ್ಯೆ ಸೈರನ್ ಬಂದಾಗ ಅಲ್ಲಲ್ಲಿ ತೋಡಿದ್ದ ಟ್ರೆಂಚ್ ಗಳಿಗೆ ತಾವೆಲ್ಲಾ ಧುಮುಕುತ್ತಿದ್ದ ಸಮಾಚಾರ... ಹೀಗೆ. 

ಭಾರತದಿಂದ ಬಂದ ಬಹುಮಂದಿಗೆ ಮಕ್ಕಳೊಡನೆ ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗುವ ತವಕ. ಒಂದೆರಡು ಮೀಟಿಂಗ್ ನಡೆಸಿದ ಮೇಲೆ ವಾಪಸ್ ಹೊರಡುವ ನಿರ್ಧಾರವಾಯ್ತು .  ಹೊರಡುವ ದಿನ ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಆದಷ್ಟೂ ಕಮ್ಮಿ ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನು ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿದ್ದಾಯ್ತು. ನಮ್ಮ ನೆಲಜಲ, ಜನ ಕಾಣುವವರೆಗೆ ಬದುಕುಳಿಯಲು ಬೇಕಾದ, ಆಹಾರ ಪಾನೀಯಗಳ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯೂ ಆಯ್ತು. ಎರಡು ಫ್ಲಾಸ್ಕ್ ನಲ್ಲಿ ಹಾಲು , ಬಿಸಿನೀರು ಕುಡಿಯುವ ನೀರಿನ ಬಾಟಲಿಗಳು, ಬ್ರೆಡ್, ಬಿಸ್ಕೆಟ್, ನೆಸ್ಕೆಫೆ , ಬೋರ್ನ್ವಿಟ, ಸಕ್ಕರೆ, ಹಣ್ಣುಗಳು, ಮತ್ತಷ್ಟು ಚಪಾತಿ, ಚಟ್ನಿಪುಡಿ, ಇತ್ಯಾದಿ .

ಮುಂಗಡವಾಗಿ ಯಾವ ಟ್ರಾನ್ಸ್ಪೋರ್ಟೆಶನ್ ಸಹ ಬುಕ್ ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಬಾಗ್ದಾದ್ ನಲ್ಲಿ ನಫರತ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ  ವಾಹನವೊಂದರಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಪ್ರಯಾಣ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 6 ಕ್ಕೆ ಆರಂಭವಾಯ್ತು. ಕುವೈಟ್ ವರೆಗೆ, ಸಾವಿರ ಮೈಲುಗಳ ದಾರಿಯನ್ನು ಸಾಗಿಸಬೇಕಿತ್ತು. ರಸ್ತೆಗಳು ವಿಶಾಲವಾದ್ದರಿಂದ, ಮರುಭೂಮಿಯ ನಡುವಿನ ಉಬ್ಬುತಗ್ಗಿಲ್ಲದ ಅಂಕುಡೊಂಕು ಇಲ್ಲದ ನೇರ ರಸ್ತೆಯಾದ್ದರಿಂದ ವೇಗಕ್ಕೆ ಅಡ್ಡಿ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಒಂದೆರಡು ಹಳ್ಳಿಗಳನ್ನು ದಾಟಿದ ಮೇಲೆ , ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ ನಮ್ಮ ವ್ಯಾನ್ ಕಿಟಕಿಯ ಪಕ್ಕದಲ್ಲೇ ಅತಿ ಕೆಳಗಿನ ಲೆವೆಲ್ ನಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ವಿಮಾನವೊಂದು ಎಲ್ಲೋ ಬಾಂಬ್ ಸಿಡಿಸಿ ರೇಡಾರ್ ದೃಷ್ಟಿಗೂ ನಿಲುಕದಷ್ಟು ಕೆಳಗಿನಿಂದ , ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮಿಂಚಿ ಮಾಯವಾಯ್ತು. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಒಂದರ್ಧ ಗಂಟೆ ತಳಮಳ ಕಾಣದ ದೈವಕ್ಕೊಂದು ನಮಸ್ಕಾರ ಹಾಕಿ ರಸ್ತೆ ಸಾಗಿಸುತ್ತಿದ್ದಂತೆ ಹಿಂಡು ಹಿಂಡಾಗಿ ಒಂಟೆಗಳು. ಎಲ್ಲೆಲ್ಲಿ ನೋಡಿದರೂ ಮರಳು, ಮರಳು, ಮರಳು !!! ಈ ಅನುಭವವೂ ಚೆನ್ನಾಗಿಯೇ ಇತ್ತು.  

ನಾವು ನ್ಯೂಟ್ರಲ್ ಬಾರ್ಡರ್ ಸೇರಿದಾಗ ಸಂಜೆ 6. ನಮ್ಮನ್ನು ಹೊತ್ತು ತಂದ ವ್ಯಾನ್, ನಮ್ಮನ್ನೂ ಸಾಮಾನುಗಳನ್ನೂ ಇಳಿಸಿ ಹೊರಟು ಹೋಯಿತು. ಮರಳು ಗಾಡಿನ ಮಧ್ಯೆ ! ಅಲ್ಲೇನಿದೆ ? ಒಂದು ಶೀಟ್ ಹಾಕಿದ್ದ ದಪ್ಪ ಬೀಗ ಜಡಿದಿದ್ದ ರೂಂ ಎನ್ನಬಹುದಾದ ಕಟ್ಟಡ ! ಮತ್ತೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಸ್ವಲ್ಪ ಸುಧಾರಿಸಿಕೊಂಡು ಕಾಫಿ ಕುಡಿದು ಆಕಾಶದತ್ತ ನೋಡುತ್ತಿದ್ದಂತೆ, ಸಹಸ್ರಾರು ಕೆಂಪು ಮಿಣುಕು ಹುಳುಗಳಂತೆ anti ಏರ್ ಕ್ರ್ಯಾಫ್ಟ್ಸ್ ಹಾರಿಸಿದ ಟ್ರೇಸರ್ ಬುಲೆಟ್ ಗಳು ತುಂಬಿಕೊಂಡವು. ಕ್ಷಣಾರ್ಧದಲ್ಲಿ ಮುಗಿಲೆತ್ತರಕ್ಕೆ ಪೆಟ್ರೋಲ್ ಬಂಕ್ ಗಳ ಮೇಲೆ ನಡೆಸಿದ್ದ ಧಾಳಿಯಿಂದ ಅಗ್ನಿದರ್ಶನ !! ಬಹು ದೂರವಿದ್ದರೂ, ಚೆನ್ನಾಗಿ ನೋಡಬಹುದಿತ್ತು. ಧಾಳಿಗೀಡಾದ ನಗರ 'ಬಾಸ್ರಾ' !! ಇರಾಕ್ ದೇಶದ ಪ್ರಮುಖ ಬಂದರು ಹಾಗೂ ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಮುಂದುವರೆದಿದ್ದ ನಗರ ! ಕಣ್ಮುಂದೆಯೇ ನಿರ್ನಾಮವಾಗಿತ್ತು. ರಾತ್ರಿ ಹಸಿವಾದಾಗ ಒಂದಿಷ್ಟು ತಿಂದು ಎರಡು ದೊಡ್ಡ ಪೆಟ್ಟಿಗೆಗಳನ್ನು ಜೋಡಿಸಿಕೊಂಡು ದುಪ್ಪಟಿ ಹೊದ್ದು ಮಲಗಿದೆವು. ನಮ್ಮ ಜೀವಮಾನದಲ್ಲಿ ಆಕಾಶದ ಕೆಳಗೆ ಭೂಮೀನೆ  ಹಾಸಿಗೆ ಆಕಾಶವೇ ಕಂಬಳಿ ಅಂತಾ ಮಲಗಿದ್ದು ಅದೇ ಮೊದಲು  !!

ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನಾಲ್ಕಕ್ಕೆ ಎದ್ದು ಸಿಕ್ಕಿದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾತರ್ವಿಧಿ ಮುಗಿಸಿ ಕುವೈಟ್ ನಿಂದ ಬಂದ ಬಸ್ಸೊಂದರಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಕುವೈಟ್ ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ ಗೆ ಹೊರಟೆವು. ಯಾವುದೂ ಫ್ಲೈಟ್ ಬುಕ್ ಆಗದ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲೇ ಟಿಕೆಟ್ ಪಡೆದು ಚಾರ್ಟರ್ಡ್ ಪ್ಲೇನ್ ನಲ್ಲಿ ಹೊರಟಿದ್ದು , ಬಾಂಬೆಗೆ. ಸಮಯವಿದ್ದ ಕಾರಣ ಅಲ್ಲಲ್ಲೇ ಸುತ್ತಾಡುತ್ತಿದ್ದೆವು. ಈ ರೀತಿ ಯುದ್ಧದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬಂದವರಿಗೆ ಸರ್ದಾರ್ಜೀಗಳ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದು ಪೂರಿ ಪಲ್ಯಗಳನ್ನು ನೀಟಾಗಿ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಉಚಿತವಾಗಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು. ನಮ್ಮ ಬಳಿ ನಾವು ತಂದ ತಿಂಡಿ ತೀರ್ಥವಿದ್ದ ಕಾರಣ ನಮಗಾಗಿ ಪೂರಿ ಪಲ್ಯ ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಮಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾಯ್ತು. ನಾವು ಏರಿದ್ದು ಬಾಂಬೆಗೆ ಎಂದಾದರೂ ತಲುಪಿದ್ದು ಡೆಲ್ಲಿಗೆ !!   

ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ತಾಯ್ನಾಡಿಗೆ ತಲುಪಿದ್ದಾಗಿತ್ತು. ಡೆಲ್ಲಿಯ ಹೋಟೆಲ್ ರಣಜಿತ್ ನಲ್ಲಿ ನಮಗೆ ಇರಲು ಅವಕಾಶವಿತ್ತು. ಅಲ್ಲಿ ಸ್ನಾನಪಾನ ಊಟ ಮುಗಿಸಿ ವಿಮಾನ ಏರಿ ಬೆಂಗಳೂರು ಮುಟ್ಟಿದಾಗ ರಾತ್ರಿ 8-30. ಯುದ್ದದ ವಿಚಾರ ಕೇಳಲು ನನ್ನ ಘನ ಸಂಸಾರವೆಲ್ಲಾ  ರೇಡಿಯೋ ಸುತ್ತ ಕುಳಿತಿದ್ದಾಗ ನಾವು ಮನೆ ಸೇರಿದ್ದು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಆಶ್ಚರ್ಯ ಸಂತೋಷ !!..

1979 ಇಂಗ್ಲಿಷ್ - ವಿಂಗ್ಲಿಶ್. ಇದು ನನ್ನ ಅನುಭವ !

1979 ಇಂಗ್ಲಿಷ್ - ವಿಂಗ್ಲಿಶ್. ಇದು ನನ್ನ ಅನುಭವ !  

    ನನ್ನವರು ಮೊದಲ ಬಾರಿ HMT ಯಿಂದ ಬಾಗ್ದಾದ್ ಗೆ ಡೆಪ್ಯುಟ್ ಆದಾಗ ನನಗೆ ಖುಷಿಯಾದರೂ ಇಬ್ಬರು ಮಕ್ಕಳನ್ನು ಒಂದೆರಡು ವರ್ಷ ಬಿಟ್ಟಿರುವುದು ಹೇಗೆ ? ಎಂಬುದು ದೊಡ್ಡ ಪ್ರಶ್ನೆಯಾಗಿತ್ತು. ತಿಂಗಳಿಗೆ ಒಂದು ಸಾವಿರ ಸಂಬಳ ಎಣಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಆ ಕಾಲಕ್ಕೆ ತಿಂಗಳಿಗೆ 7000 ರೂ. ವಿದೇಶೀ ಸಂಬಳದ ಮೋಹ ಸೆಳೆದಿತ್ತು. ಜವಾಬ್ದಾರಿಗಳನ್ನು ದಡ ಮುಟ್ಟಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಹಣದ ಅವಶ್ಯಕತೆಯೂ ಇತ್ತು. ನಾನು ಸೇರಿದ್ದೇ ದೊಡ್ಡ ಕುಟುಂಬವಾದ್ದರಿಂದ ಎಲ್ಲಿ ಬಿಡಬೇಕೆಂಬ ಯೋಚನೆ ಕಿಂಚಿತ್ತೂ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅತ್ತೆ ಮಾವ , ಓರಗಿತ್ತಿ ಭಾವನವರು, ಮೈದುನ ನಾದಿನಿಯರು, ಓರಗೆಯ ಮಕ್ಕಳು, ಹೀಗೆ ದೊಡ್ಡ ಕುಟುಂಬವೇ ! ಸಿಕ್ಕ ಅವಕಾಶ ಬಿಡಬಾರದು ಎಂಬ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಹೊರಡುವ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಿದೆ. ನನ್ನವರು ಅವರ HMT ಸಂಸಾರದೊಡನೆ ಮೊದಲು ಹೊರಟುಬಿಟ್ಟರು . ನಾನು ಹೊರಟಿದ್ದು ಕೆಲವು ತಿಂಗಳಿನ ನಂತರ ವಿದೇಶಕ್ಕೆ ಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಪಾಸ್ ಪೋರ್ಟ್, ವೀಸಾ ಎಲ್ಲಾ ಆಗಬೇಕಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕೆ ಸಮಯವೂ ಬೇಕಿತ್ತು . 

     ಇವರು ಹೊರಟ ದಿನ ಮನೆಯ ಮುಂದೆ HMT ವತಿಯಿಂದ ಎರಡು ಕಾರು. ಮೊದಮೊದಲು ನಮ್ಮ ಸಂಸಾರದಿಂದ ವಿದೇಶಕ್ಕೆ ಹೊರಟವರು ಏನೋ ಸಂಭ್ರಮ, ಸಡಗರ !! ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ ನ ವಿದ್ಯಮಾನಗಳನ್ನು ಕಾಣಲು ವಯಸ್ಸಾದವರಿಗೆ ಮೊದಲ ಆದ್ಯತೆ. ಹಾಗಾಗಿ ನನ್ನ ಅತ್ತೆ, ಭಾವ, ಓರಗಿತ್ತಿ, ನನ್ನ ತಂದೆತಾಯಿ, ನಾನು, ನನ್ನ ಮಕ್ಕಳು ಹೊರಟಿದ್ದು ಬೆರಗಿನಿಂದ ವಿಮಾನ ನಿಲ್ದಾಣ ನೋಡಿದೆವು. ಚಿತ್ರದುರ್ಗದಲ್ಲಿದ್ದ ನನ್ನ ಚಿಕ್ಕಪ್ಪ, ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ ಗೆ ಅಳಿಯನನ್ನು ಬೀಳ್ಕೊಡಲು ಹಾರ ತುರಾಯಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬಂದದ್ದು, ಅಂದಿನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕನ್ನಡಿ. ಅದೆಲ್ಲ ಇತಿಹಾಸಕ್ಕೆ ಸೇರಿಹೋದ ಸಮಾಚಾರ ! ಆಗ ನಿಲ್ದಾಣದ ಪಕ್ಕದಿಂದ ಮೊದಲ ಮಹಡಿಗೆ ಹೋಗಲು ಮೆಟ್ಟಿಲಿತ್ತು. ಅದರ ಮೂಲಕ ಮೇಲೇರಿ ಹೊರಡುವವರು ವಿಮಾನದ ಒಳಗೆ ಏರುವವರೆಗೂ ನೋಡಬಹುದಿತ್ತು. ಈಗ ಎಲ್ಲ ಬದಲಾಗಿದೆ.  

ನಂತರ ನನ್ನ ಪ್ರಯಾಣಕ್ಕೆ ಬೇಕಾದ ಸಿದ್ದತೆ. ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ರಜೆಯಲ್ಲಿ ಬರಲು ಪಾಸ್ ಪೋರ್ಟ್ ಎಲ್ಲ ರೆಡಿ ಮಾಡಬೇಕಿತ್ತು. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಶಾಲೆಗೆ ರಜೆ ಹಾಕಿಸಿ ಕಾರ್ಪೋರೇಶನ್ ಪ್ರಾಂಗಣದಲ್ಲಿ ಮಕ್ಕಳಿಗೆ ಐಸ್ ಕ್ರೀಂ ಕೊಡಿಸಿ, ಅವರ ಆರೋಗ್ಯ ಸ್ಥಿತಿ ತಪಾಸಣೆ ಮಾಡಿಸಿ ಯಾವುದೋ ಸೂಜಿ ಚುಚ್ಚಿಸಿದ್ದೂ ಆಯ್ತು. ನಾನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದ ಅಡಿಗೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಪುಡಿಗಳು, ಬಾಗ್ದಾದ್ ನಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕದ ಪ್ರಾವಿಷನ್, ತೆಗೆದಿಡುವುದರಲ್ಲಿ ತಿಂಗಳುಗಳೇ ಆಯ್ತು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬೇಕಾದ ಪಾಸ್ಪೋರ್ಟ್ ರೆಡಿ ಆಯ್ತು. ವೀಸಾಗೆ ಕಾದಿದ್ದು ಏರ್ ಟಿಕೆಟ್  ಬಂದಾಯ್ತು .ಅಟ್ಯಾಕ್ ಪ್ರಯಾಣ ಒಂದು ವಾರಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿಹೋಯ್ತು. 

      ನಮ್ಮ ವೀಸಾ ಬರುವ ವಿಮಾನಕ್ಕೆ ಹಕ್ಕಿ ಅಟ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿದ್ದರಿಂದ ಪ್ರಯಾಣ ಒಂದು ವಾರಕ್ಕೆ ತಳ್ಳಿಹೋಯ್ತು. ಪುನಃ ರೆಡಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೊರಟೆವು. HMT ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ನನ್ನ ಬಳಿ ಆಫೀಸ್ ಲಕೋಟೆ ಕೊಟ್ಟು ಅದನ್ನು ತೆಗೆದು ನೋಡಬಾರದೆಂದೂ ಹೋದೊಡನೆ ಅಲ್ಲಿನ HMT ಉನ್ನತಾಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ಕೊಡಬೇಕೆಂದೂ  ತಿಳಿಸಿದರು. ಸರಿ ! ಆಯ್ತು ಅಂದೇ.  

ನನ್ನ  ಮೊದಲ ವಿಮಾನಯಾನ ಆರಂಭವಾಯ್ತು !! ನನ್ನ ಜೊತೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗೆಯ ರಮಾ, ಕೇರಳದ ಅನ್ನಿ ಪಾಲ್ ಥಾಮಸ್ ಬಂದರು. ಕೇರಳದವರ ಎರಡು ಮಕ್ಕಳೂ ಸೇರಿ ಐದು ಮಂದಿ. ಇಲ್ಲಿಂದ ಬೊಂಬಾಯಿಗೆ ತಲುಪಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿ HMT ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು  ಬಂದಿದ್ದು ನಮ್ಮನ್ನು  ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ ಬಳಿಯಿದ್ದ ಸೆಂಟಾರ್ ಹೋಟೆಲ್ ಗೆ ಬಿಟ್ಟು ರಾತ್ರಿ ಪುನಃ ಬಾಗ್ದಾದ್ ವಿಮಾನ ಹೊರಡುವ ಮುನ್ನ ಬರುತ್ತೇನೆಂದು ಹೇಳಿ ಹೊರಟುಹೋದರು. 

         

     ಆ ದೊಡ್ಡ 5 ಸ್ಟಾರ್ ಹೋಟೆಲ್ ನೋಡಿ ಏನೋ ಹೇಗೋ ಎಂದುಕೊಂಡೆ. ಸರಿಯಾಗಿ ಮಾತಾಡಲು ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಹಿಂದಿ ಯಾವುದೂ ಬಾರದು. ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಸಂದಿಗ್ಧವಾಯ್ತು. ಹೇಗಾದರೂ ಸಂಭಾಳಿಸಬೇಕಿತ್ತು. ಊಟ, ತಿಂಡಿ, ಕಾಫಿ, ಟೀ ಏನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೂ ವೋಚರ್ ಪಡೆಯಬೇಕಿತ್ತು. ಇದ್ದಷ್ಟು ದುಡ್ಡನ್ನು ಡಾಲರ್ಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಹಣವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಇಟ್ಟುಕೊಂಡಿದ್ದೆವು. ವೋಚರ್ ಎಂದರೇನೆ ನಮಗೆ ತಿಳಿಯದು. ಅದರ ಸಹವಾಸ ಬೇಡವೆಂದರೆ ಹೊಟ್ಟೆಗಿರದ ಪರಿಸ್ಥತಿ ! ನಮ್ಮ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಸೆಂಟಾರ್ ಹೋಟೆಲ್ ಹೋಗಿ   ಸೆರೆಮನೆಯಾಯ್ತು. 

     ಹೇಗಿದ್ದರೂ ಒಂದರ್ಧ ದಿನ ತಾನೇ ? ಎನಿಸಿತು. ಬೆಳಗಿನ ನಾಲ್ಕು ಗಂಟೆಯ ಇರಾಕ್ ಏರ್ವೇಸ್ ಏರಲು ರಾತ್ರಿ ಹನ್ನೆರಡೂವರೆಗೆ ಹೋಗುವುದಾಗಿತ್ತು. ಸರಿ, ಊಟದ ಟೈಮ್ ಬಂತು, ರೂಂ ನಲ್ಲಿದ್ದ ಫೋನ್ ಉಪಯೋಗಿಸಲು ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಕಷ್ಟಪಟ್ಟು ಕಿಚನ್ ಫೋನ್ ನಂಬರ್ ಹುಡುಕಿ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ನಲ್ಲಿ  ಸೆಂಟೆನ್ಸ್ ಎಲ್ಲ ರೆಡಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಹೆದರುತ್ತಲೇ ಫೋನಾಯಿಸಿದೆ. ಆ ಹೋಟೆಲ್ ಸ್ಟೈಲ್ ಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಅತ್ತ ಕಡೆಯಿಂದ ಉತ್ತರ ಬಂತು. ಅವನು ಕೇಳುವ ಮುನ್ನವೇ 'ಪ್ಯೂರ್ ವೆಜಿಟೇರಿಯನ್. ಸೆಂಡ್ ಟೂ ಪ್ಲೇಟ್ ಮೀಲ್ಸ್ ಐ ಸೇ' ಅಂದು ಫಟ್ ಅಂತ ಫೋನಿಟ್ಟೆ. ಇನ್ನೇನಾದರೂ ಕೇಳಿದರೆ ಉತ್ತರಿಸುವ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ನಾನಿರಲಿಲ್ಲ. 

ಕಾದು ಕಾದೂ ಸಾಕಾಯ್ತು 'ಹೇಳ್ಕೋಳ್ಳೋಕ್ ದೊಡ್ ಹೋಟ್ಲು, ಸರ್ವಿಸು ಪರಪಾಟ್ಲು' ಅನ್ನೋ ಹಾಗಿತ್ತು. ಅಂತೂ ಇಂತೂ ಸ್ಟೈಲ್ ಆಗಿ ಊಟ ಅಂತೂ ತಂದಿಟ್ಟು ಹೊರಟ. ವೋಚರ್ ಅಂದೇ.. 'ಯೆಸ್ ಮೇಡಂ' ಎಂದು ಹೊರಟುಹೋದ. ವೋಚರ್ ನ್ನು ನಾವು ಹೋಟೆಲ್ ನವರಿಗೆ ಕೊಡಬೇಕೋ ಅಥವಾ ಹೋಟೆಲ್ ನವರು ನಮಗೆ ಕೊಡುತ್ತಾರೋ ಅದೇ ತಿಳಿದಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರೇ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನ ನಂತರ ತಂದು ಸಹಿ ಹಾಕಿಸಿಕೊಂಡು ಹೋಗಿದ್ದರು. ನೆಮ್ಮದಿಯ ನಿಟ್ಟುಸಿರಿಟ್ಟೆ. 

     ನಾನು, ರಮಾ ಒಂದೇ ರೂಮಿನಲ್ಲಿ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಊಟಕ್ಕೆ ಅಂದವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಿದ್ದ, ಕುರ್ಚಿಯಲ್ಲಿ ಕುಳಿತು ಥಾಲಿ ಓಪನ್ ಮಾಡಿದೆವು. ನೋಡಲು ಸೊಗಸಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ ಎಲ್ಲವೂ ತಣ್ಣಗೆ. ಪೂರಿಯ ಜೊತೆಗೆ ಮೆಹೆಂದಿ ಪೇಸ್ಟ್ ನಂತೆ ಯಾವುದೋ ಹಸಿರು ಬಣ್ಣದಲ್ಲಿದ್ದ ಪಲ್ಯ. ಅದರ ಮಧ್ಯೆ ಬಿಳಿಬಿಳಿಯಾಗಿ ತುಂಡುಗಳು. ಮೆಲ್ಲಗೆ ತುಂಡೊಂದನ್ನು ಪ್ರೆಸ್ ಮಾಡಿದೆ. ಮೆತ್ತಗಿತ್ತು. ಭಯವಾಯ್ತು. ರಮಾಗೆ ಹೇಳಿದೆ ' ರಮಾ, ಇದು ಏನೋ ನಾನ್- ವೆಜ್ ಇದ್ದಹಾಗಿದೆ. ಏನ್ ಮಾಡೋದು ? ಅಷ್ಟು ಹೇಳಿದ್ರೂ ತಂದಿರೋದು ನೋಡು, ಹೊಲಸು' ! ಎಂದೇ. 

ಆದ್ರೆ ಹಸಿವು ಯಾರನ್ ಬಿಟ್ಟಿದ್ದು ? ಆ ಬಟ್ಟಲನ್ನು  ಹಾಗೇ ಹೊರಗಿಟ್ಟು ಮಿಕ್ಕದ್ದನ್ನು ಹೊಟ್ಟೆಗೆ ತಲುಪಿಸಿದ್ದಾಯ್ತು. ಸುಮಾರು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಆ ಬಟ್ಟಲಿನಲ್ಲಿದ್ದ ಪಲ್ಯ  ಪಾಲಕ್ ಪನೀರೆಂದು ತಿಳಿಯಿತು !! ಮಾಡೋಕ್ಕೆ ಬರದು ಪುಕ್ಕಟೆ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ಬಿಸಾಕಿದ್ದೆ.  ಪಶ್ಚಾತ್ತಾಪವಾಯ್ತು. ಏನ್ ಪ್ರಯೋಜನ ? 

ರಾತ್ರಿ ಸ್ವಲ್ಪ ಮಲಗಿದ ಶಾಸ್ತ್ರ ಮಾಡಿ 12.30 ಕ್ಕೆ ಏರ್ಪೋರ್ಟ್ ಗೆ ಹೊರಟೆವು. ನಮ್ಮನ್ನು ಕಳಿಸಲು ಬಂದಿದ್ದ HMT ವ್ಯಕ್ತಿಯೂ ಅಲ್ಲಿ ನಮ್ಮನ್ನಿಳಿಸಿ ಹೊರಟು ಹೋದರು. ಸರಿ, ತಪಾಸಣೆ, ಡಾಲರ್ ಕನ್ವರ್ಷನ್ ಎಲ್ಲ ಮುಗಿಸಿ ಇನ್ನೇನು ಒಳಗೆ ಹೋಗಬೇಕು ಎನ್ನುವಾಗ, ಇದ್ದಕ್ಕಿದ್ದಂತೆ NOC ಲೆಟರ್ ಬೇಕೆಂದರು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ನೀವು ಇಂಡಿಯಾ ಬಿಟ್ಟು ಹೊರಡುವಂತಿಲ್ಲ. ಜಂಘಾಬಲವೇ ಉರುಳಿದಂತಾಯ್ತು. ನಮಗೋ ಆ NOC ಗೆ ಅರ್ಥವೇ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. 

ನಮ್ಮದೇ ಆದ ಹರಕು ಹಿಂದಿಯಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ಗಂಡಂದಿರು ಬಾಗ್ದಾದ್ ಗೆ ಕೆಲಸದ  ಮೇಲೆ ಹೋಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದರೂ ನಂಬಲಿಲ್ಲ. ನಿಮ್ಮ ಗಂಡ ಅಂತಾ ಏನ್ ಗ್ಯಾರಂಟೀ ? ಅಂದ್ರೆ Answer ಮಾಡೋದ್ ಹೇಗೆ ? ತಲೆ ಚಚ್ಕೋಳೋ ಹಾಗಾಯ್ತು ಕರ್ಮ ಅನ್ಕೊಂಡೆ.. !!  ವಾಗ್ವಾದ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಂತೆ , ಬಾಗ್ದಾದ್ ಫ್ಲೈಟ್ ,  ಬೆಳಗಿನ ಜಾವ ನಾಲ್ಕಕ್ಕೆ ನಮ್ಮ ಕಣ್ಣೆದುರಿನಲ್ಲೇ ಮುಗಿಲಿಗೇರಿತ್ತು ! ಅಳು ಬರುವಂತಾಯ್ತು. ಬರುವುದೇನು ? ಅತ್ತೇ ಬಿಟ್ಟೆವು.  

ಇದು ಯಾರಿಗೆ ಬೇಕಿತ್ತು ? ಅತ್ತ ಗಂಡನ ಊರೂ ಇಲ್ಲ, ಇತ್ತ ಅತ್ತೆಮನೆಯೂ ಇಲ್ಲ.  ತ್ರಿಶಂಕು ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ! ಆಗಿನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸೆಲ್ ಫೋನ್ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಸೆಲ್ ಫೋನೇನು ? ಲ್ಯಾಂಡ್ ಲೈನ್ ಬಳಸೋಕೂ ಗೊತ್ತಿರ್ಲಿಲ್ಲ. ಫೋನ್ ನಂಬರ್ ಇಟ್ಟುಕೊಳ್ಳದೆ ದೂರದ ಪ್ರಯಾಣ ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದೆವು. ಯಾರನ್ನು ಕಾಂಟಾಕ್ಟ್ ಮಾಡಬೇಕು ? ಎಲ್ಲಿ ಹೋಗಬೇಕು ? ಹೋಟೆಲ್ ಟ್ರಾನ್ಸಿಟ್ ಇದ್ದುದು ಒಂದು ದಿನಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ. ಬೆಳಗ್ಗೆ ಹತ್ತರವರೆಗೆ ಅಲ್ಲಿಯೇ ಕುಳಿತಿದ್ದು ಸಿಬ್ಬಂದಿಯನ್ನು ಕೇಳಿ HMT ಆಫೀಸಿಗೆ ಕಾಂಟಾಕ್ಟ್ ಮಾಡಿಸಿದೆವು. ಅಲ್ಲಿಂದ ಒಬ್ಬರು ಬಂದು ನಮ್ಮನ್ನು HMT ಆಫೀಸಿಗೆ ಕರೆದುಕೊಂಡು ಹೋದರು. ಫೋನ್ ಬಳಕೆಯ ವಿಧಾನವೇ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಅವರೇ ಡಯಲ್ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟನಂತರ ಅಲ್ಲಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರು ಆಫೀಸಿಗೆ ನಾವೇ ಮಾತಾಡಿ ವಿಷಯ ತಿಳಿಸಿದೆವು. 

ಪುನಃ ಮತ್ತೊಂದು ದಿನಕ್ಕೆ ಸೆಂಟಾರ್ ಹೋಟೆಲ್ ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ನಮ್ಮದಾಯ್ತು. ಮರುದಿನ ಬೆಂಗಳೂರು ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಬಂದು ನಮಗೆ ಬೇರೆ ಹೋಟೆಲ್ ಗೊತ್ತು ಮಾಡಿದರು. ಅಲ್ಲಿಗೆ ನಮ್ಮ ಎತ್ತಂಗಡಿ. ಅಲ್ಲಿಗೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರಯಾಣ ಪುನಃ ಒಂದು ವಾರ ಮುಂದಕ್ಕೆ ಹೋಯ್ತು. ಮುಂದಿನ ಬುಧವಾರ ಬಂದು ಫ್ಲೈಟ್ ಹತ್ತಿಸುತ್ತೇವೆಂದು ಹೇಳಿ ಅವರೂ ಹೊರಟರು. 

ಭಾಷೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದ ಊರೇ ತಿಳಿಯದೆಡೆ ಪರಿಚಯದವರೂ ಇಲ್ಲದ ಕಡೆ ಒಂದು ವಾರ ಕಳೆಯುವುದು ಹೇಗೆ ? ತಿಳಿಯಲಿಲ್ಲ. ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಾದ ನಂತರ ಅಕಸ್ಮಾತ್ತಾಗಿ ರಮಾಳ ಅಕ್ಕ ಭಾವ ವಾಶಿ ಟೌನ್ ಶಿಪ್ ನಲ್ಲಿರುವುದು ತಿಳಿದ ಅವಳೇ ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದಳು. ಅವಳ  ಅಕ್ಕ ಭಾವನೊಡನೆ  'ಅಳಿಯನ ಜೊತೆ ಗೆಳೆಯ' ಎಂದು ನಾನೂ ಹೊರಟೆ.  

ಬೊಂಬಾಯಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ವಲ್ಪ ವೀಕ್ಷಣೆಯ ತಾಣಗಳನ್ನೂ ನೋಡಿ ಅವರ ಮನೆಯಲ್ಲೇ ಎರಡು, ಮೂರುದಿನ ಇದ್ದು ಬಂದೆವು. ಖಂಡಿತ ಅವರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಬೇಕು ! ಅಲ್ಲಿದ್ದು ಬಂದಮೇಲೆ , ಒಂದೆರಡು ಹಗಲು ಹೋಟೆಲ್ ನಲ್ಲೆ ಆಶ್ರಯ. ಆ ಹೋಟೆಲ್ ಊಟ ಬೇಸರ ತರಿಸಿತ್ತು. ಒಂದು ದಿನ ಹಗಲಿನಲ್ಲೇ ರಸ್ತೆಯ ಅಂಗಡಿಗಳ ಜಾಡು ಹಿಡಿದು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದಾಗ , ಉಡುಪಿ ಹೋಟೆಲ್ ಎಂಬ ಬೋರ್ಡ್ ಕಾಣಿಸಿತು. ಅಲ್ಲೇ  ಏನಾದರೂ ತಿಂದು ಬರೋಣವೆಂದು ಹೋದೆವು. ಒಳಗೆ ಕುಳಿತಾಗ ನಾವು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಾತಾಡಿದ್ದು ನೋಡಿ ,  ಅವರೂ ಕನ್ನಡದಲ್ಲೇ ಮಾತನಾಡಿದ್ದು ನಮಗೆ ಸ್ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಮೂರೇ ಗೇಣು ! ಎಂಬಂತಾಯ್ತು.  ಖುಷಿಯಾಗಿ, ಬಿಸಿಬಿಸಿಯಾಗಿ ಊಟ ಮಾಡಿ ತೃಪ್ತಿಯಾಗಿ ಬಂದು ರೂಂ ಸೇರಿದೆವು. ಮರುದಿನವೂ ಅಲ್ಲೇ ತಿಂಡಿ ಊಟ ಎಂದು ಬೇರೆಯಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕಿಲ್ಲ . 

ಅಂತೂ ಇಂತೂ ಬುಧವಾರ ಬಂತು. ಆಗ ಇದ್ದದ್ದೇ ವಾರಕ್ಕೊಂದು ಫ್ಲೈಟ್. ಪ್ರತೀ ಬುಧವಾರ. ಬೆಂಗಳೂರು HMT ಯ Mr. ಕುರುಪ್ ರವರು ಬಂದು ನಾವು ಏರೋಪ್ಲೇನ್  ಏರುವವರೆಗೆ ಅಲ್ಲಿದ್ದರು. ದುಬೈ ಮಾರ್ಗವಾಗಿ ನಾವು ಬಾಗ್ದಾದ್ ತಲುಪಿದಾಗ ಇಡೀ HMT ಯ ಕನ್ನಡಿಗರ ಗುಂಪು ರಣರಂಗದಿಂದ ಗೆದ್ದು ಬಂದ ವೀರರನ್ನು ಸ್ವಾಗತಿಸುವಂತೆ,  ನಮ್ಮನ್ನು ಎದುರುಗೊಂಡಿದ್ದರು  !!!!  HMT ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕೊಟ್ಟ ಲಕೋಟೆ ಮತ್ತಾವುದೂ ಅಲ್ಲ, ನಮ್ಮವರ ಪ್ರಮೋಷನ್ ಲೆಟರ್ !! .. 

2002 ಕಾವೇರಿಯ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ.

🐝  2002 ಕಾವೇರಿಯ ಸುತ್ತ ಮುತ್ತ. 

ಕರಿಘಟ್ಟದ ನೃಸಿಂಹ, ನಿಮಿಷಾಂಬಾ, ಗೊಸಾಯೀ ಘಾಟ್ , ಬಲಮುರಿ.

ವರ್ಷಕ್ಕೊಮ್ಮೆ ಹೋಗುವ ಪ್ರವಾಸದಲ್ಲಿ ಇದೂ ಒಂದು. ನಾನು ಕುಮುದಾ, ನನ್ನ ಸಂಬಂಧಿ ರುಕ್ಮಿಣಿ, ಜಮ್ಮಿ, ಲತಾ, ಗೀತಾ, ಗೋದ, ರಾಜಿ, ಸಂಧ್ಯಾ, ಶಾಮನ ಹೆಂಡತಿ ವೀಣಾ,  ರಮೇಶನ ಹೆಂಡತಿ ಪ್ರಫುಲ್ಲ, 5 / 6 ಮಂದಿ ಪಡ್ಡೆಗಳು ಪ್ಲಾನ್ ಮಾಡಿದ್ದು ಕಾವೇರೀ ತೀರಕ್ಕೆ .
ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ಆರು ಗಂಟೆಗೆ ನಾನು handy gas, ಕಾರ್ಪೆಟ್, ಕಿಚನ್ ಕಿಟ್, ನನ್ನ ಐಟಂ ಸಕ್ಕರೆ ಪೊಂಗಲ್ ಪ್ಯಾಕ್ ಮಾಡಿ ಟೆಂಪೋ ಟ್ರಾವೆಲ್ ಏರಿ  ಜಮ್ಮಿ ಮನೆಗೆ ಹೋದೆ. ಸುತ್ತಲಿನ ಕಸಿನ್ಸ್ ಎಲ್ಲ ಅವರವರ ತಿಂಡಿ ತೀರ್ಥಗಳೊಡನೆ ಬಸ್ ಏರಿ ವಿಜಯನಗರದಲ್ಲಿ ರುಕ್ಮಿಣಿ , ಕುಮುದ, ಗೀತ, ಬಂದು ಸೇರಿದರು. ಬೆಂಗಳೂರು ಬಿಟ್ಟಾಗ 7 ಗಂಟೆ. ಮದ್ದೂರಿನಲ್ಲಿರುವ  " ಬೆಟ್ಟದ ನರಸಿಂಹಸ್ವಾಮಿ " ಕ್ಷೇತ್ರ ತಲುಪಿದಾಗ  8.30.
ಬೆಂಗಳೂರು ಮೈಸೂರು ಹೆದ್ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಮದ್ದೂರಿಗೂ ಮುಂಚೆ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ, ದೊಡ್ಡದೊಂದು ಆರ್ಚ್ ಸಿಗುತ್ತದೆ. ಇದರೊಳಗೆ ಸಾಗಿದಾಗ 8 km ದಾರಿ ಸವೆಸಿದಾಗ  ಸಿಗುವುದೇ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರ. ಪ್ರಶಾಂತ ಪರಿಸರ, ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಹಬ್ಬ. ಮಳೆಗಾಲ ಮುಗಿದು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದರೆ ಹಸಿರಿನ ಹಂದರ. ಹಸಿರಿನ ಮೇಲೆ ಬೀಸಿ ಬರುವ ಗಾಳಿಗಂತೂ ವಿಶೇಷ ಪರಿಮಳ. ಅರ್ಚಕರು ಬರುವುದು ತಡವಾದ್ದರಿಂದ ಇಡ್ಲಿ ಕಾಫಿ ಮುಗಿಸಿ ಶುಭ್ರ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತಿರುಗಾಟ, ಸನ್ನಿಧಿ ದರ್ಶನ, ಸ್ತೋತ್ರ , ಮಂಗಳಾರತಿ, ತೀರ್ಥ, ಕಾಣಿಕೆ , ಮುಗಿಸಿ  ಕರಿಘಟ್ಟಕ್ಕೆ ಪ್ರಯಾಣ .
ಮಳೆ ಬಂದು ನಿಂತದ್ದರಿಂದ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಹಸಿರು, ಹಸಿರು , ಹಸಿರು. 

ಕವಿವಾಣಿಯೊಂದು ನೆನಪಿಗೆ ಬಂತು " ಹಚ್ಚ ಹಸಿರು ಪೈರುಪಚ್ಚೆ , ಇಲ್ಲಿ ಬಾಳ್ವುದೆಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆ " ಆಲೆಮನೆಯ ಬೆಲ್ಲದ ಪರಿಮಳ ತೇಲಿ ಬಂದಾಗ ಮೂಗು ಸ್ವಲ್ಪ ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಇರಬಾರದಿತ್ತೇ ಅನ್ನಿಸಿದ್ದೂ ಉಂಟು ! ಕರಿಘಟ್ಟ ತಲುಪಿದಾಗ 11.30.  ವೇಂಕಟರಮಣಸ್ವಾಮಿ, ಯೋಗಭೋಗ ಶ್ರೀನಿವಾಸರ ದರ್ಶನ, ದೇವಾಲಯದ ಹಿಂಭಾಗಕ್ಕೆ ಹೋಗಿ ನೋಡಿದಾಗ, ಶ್ರೀರಂಗ ಪಟ್ಟಣ , ಕಾವೇರಿ, ನಿಮಿಷಾಂಬಾ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳ ಪಕ್ಷಿನೋಟ ಮನಮೋಹಕ !! ನನಗೇನಾದರೂ ರೆಕ್ಕೆಗಳಿದ್ದಿದ್ದರೆ..?
ಬೆಟ್ಟದಿಂದಲೇ ಹಾರಿ ಹೋಗುವಷ್ಟು ಆತುರ. ವಾಸ್ತವಕ್ಕೆ ಬಂದೆ. ಸವಿ ನೆನಪಿಗಾಗಿ ಕ್ಲಿಕ್ , ಕ್ಲಿಕ್..ದೇವಾಲಯದಿಂದ ಹೊರಬಂದಾಗ ಕೆಂಪು ಬಿಳಿ ಪಟ್ಟೆ ಹಾಕಿದ ಹಳೆಯ ಮಂಟಪಗಳು, ಚೇತೋಹಾರೀ ಹುಣಿಸೇ ಮರಗಳು . ಜೊಂಪೆ ಜೊಂಪೆಯಾಗಿ  ಹುಣಿಸೇಕಾಯಿ. ಸರಿ !! ಎಳೆಯ ಹುಣಿಸೇಕಾಯಿಗಾಗಿ ಎಳೆಯರ, ಹಿರಿಯರ ಕೋತಿಯಾಟ !! ಇಲ್ಲೂ ಒಮ್ಮೆ ಕ್ಲಿಕ್, ಕ್ಲಿಕ್. ನಂತರ ನಾವು ಹೊರಟಿದ್ದು, ನಿಮಿಷಾಂಬಾ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ! ಬಿಸಿಲೇರಿತ್ತು. ಅರ್ಧ ಗಂಟೆ Q ನಲ್ಲಿ ಕಾಯಬೇಕಿತ್ತು. ಭಾನುವಾರದ ಭಕ್ತರು. ತಲೆ ಬಿಸಿಯಾಯ್ತು. ದೇವೀ ಸನ್ನಿಧಿ ಮಾತಾಡುವ  ಹಾಗಿಲ್ಲ .  ದರ್ಶನವಾದೊಡನೆ ಬಿಟ್ಟರೆ ಸಾಕು ಎಂಬಂತೆ ನದಿಯ ಬಳಿ ಓಡಿದೆವು. ತೆಪ್ಪದಲ್ಲಿ ತೇಲಾಡಿದೆವು. ನಂತರ ಗೋಸಾಯಿ ಘಾಟ್ !!
ಇಲ್ಲಿ ಎರಡು ಗಂಟೆಯ ವಿರಾಮ. ಕೋಸಂಬರಿ ತಯಾರಿಸಿ ಸರಿಯಾದ ಸ್ಥಳ ನೋಡಿ ಊಟಕ್ಕೆ ರೆಡಿ. ಅದಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆ ಗೋದಾ ತಂದಿದ್ದ ಬಿಸಿಬಿಸಿ ಫಿಲ್ಟರಿನ ಕಾಫಿ. ತುಂಬಾ ಹಿತವಾಗಿತ್ತು. ನೀರಿನಲ್ಲಿ ಆಟವಾಡಿ ಊಟಕ್ಕೆ ಕುಳಿತಾಗ ಅದರ ಮಜವೇ ಮಜಾ !  ನಾಲ್ಕು ಗೋಡೆಯ ಮಧ್ಯೆ ಕುಳಿತು ಊಟಮಾಡಿ ಮಾಡಿ ಹೀಗೊಮ್ಮೆ ಪ್ರಕೃತಿಯ ಸಾನ್ನಿಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಪುಣ್ಯನದಿ, ಹಳೇ ಮಂಟಪ, ಮರಗಿಡಗಳ ನಡುವೆ ಕುಳಿತು ಊಟ ಮಾಡಿದರೆ ಅದರ ಸವಿಯೇ ಬೇರೆ. ಮೊದಲು ಬಂದದ್ದು, ಕುಮುದಾ ಮನೆ ಬಿಸಿಬೇಳೆಭಾತ್, ನಂತರ ಲತಾ ಮನೆಯ ವಾಂಗೀಭಾತ್, ಗೀತಾ ಮನೆ ಸರ್ವಫಲ ರಸಾಯನ, ಪ್ರಫುಲ್ಲ ಮನೆ Mixture, ಚಿಪ್ಸ್ , ವೀಣಾ ಶಾಮ್ ತಂದಿದ್ದ Butter Sponge Cake, ಸ್ವೀಟ್ಸ್ , ಅಂದಹಾಗೆ ನಮ್ಮನೆ ಸಕ್ಕರೆ ಪೊಂಗಲ್, ಜಮ್ಮಿ ಮನೆ ಮೊಸರನ್ನ . ಅಷ್ಟೇ menu. ಇದರ ಮೇಲೆ ಜೀರ್ಣ ಆಗ್ಲಿ ಅಂತ ಎಲೆ ಅಡಿಕೆ !!  

ಮನುಷ್ಯ ತಿನ್ನಲು ಬದುಕಬೇಕೋ ? ಬದುಕಲು ತಿನ್ನಬೇಕೋ ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಧುತ್ತೆಂದು ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಮೂಡಿದ್ದು ಸಹಜವೇ. ಛೆ ! ಇಂದಿನ ದಿನವೇ ಶುಭದಿನವು ! ಅಂತಾ  ಖಾಲಿ ಮಾಡಿದ್ವಿ .
ನಂತರ ಪಾಸಿಂಗ್ ದಿ ಪಾರ್ಸೆಲ್ ಆಟ. ಮೂರು ಬಹುಮಾನ. ಕುಮುದಾಗೆ First prize , ಜಮ್ಮಿ Second Prize, ಲತಾ ಮಗ ಚಂದನ್ Third prize. ಬಹುಮಾನ ಕೊಟ್ಟವರು ನನ್ನ ಸಂಬಂಧಿ ಶ್ರೀಮತಿ ರುಕ್ಮಿಣಿ. ಅವರೇ ಅಂದಿನ ಚೀಫ್ ಗೆಸ್ಟ್ . ರಾಜ್ಯೋತ್ಸವ ವಿಶೇಷಕ್ಕೆ  !!!  ಈ ವೇಳೆಗಾಗಲೇ ಸಂಜೆ ನಾಲ್ಕಾಗಿತ್ತು. ಬಲಮುರಿಗೆ  ಹೊರಟೆವು. 
4.45. ಬಲಮುರಿ ತಲುಪಿದಾಗ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ಜಲಧಾರೆ Best time ಅನ್ನಿಸ್ತು .. ನಾನು ಕುಮುದಾ ಶಿಶುಪದ್ಯ ಹೇಳಿಕೊಂಡು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ನಲಿದಾಡಿದೆವು. ಚಿಕ್ಕ ಮಕ್ಕಳು  ಸ್ನಾನ ವೈಭವ ಕಂಡರು. ಬಿಸಿಬಿಸಿ ಟೀ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಎಲ್ಲರೂ ಹಿತವಾಗಿ ಹೀರಿದೆವು. 6. 20 ಕ್ಕೆ ಬಲಮುರಿಯಿಂದ ಬೆಂಗಳೂರಿಗೆ ಸವಾರಿ ! ಹರಟೆ, ಅಂತ್ಯಾಕ್ಷರಿ, ಚಿಕ್ಕನಿದ್ದೆ, ಮುಗಿದಾಗ  ರಾತ್ರಿ 8. 30. ರಾಜಿ, ಸಂಧ್ಯಾ ಸೇರಿ ಮಾಡಿದ್ದ ಚಪಾತಿ, ಗೊಜ್ಜು, ದಸರಾ ಮೆರವಣಿಗೆಯಂತೆ ಒಬ್ಬರ ಕೈಯಿಂದ ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಕೈಗೆ ಸಾಗುತ್ತಾ ಹೋಯ್ತು. ಬೆಂಗಳೂರು ಸೇರಿದಾಗ, 9. 30. ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಅವರವರ ಮನೆಯ ಬಳಿ ಇಳಿಸಿ , ನನ್ನ ಮನೆ ಸೇರಿದಾಗ ರಾತ್ರಿ 11. ಪ್ರವಾಸ ಯಾವಾಗಲೂ ಮನಸ್ಸಿಗೂ, ದೇಹಕ್ಕೂ ಮುದ ಕೊಡುವ ಸಂಗತಿ.
ಹರಿಣಿ ನಾರಾಯಣ್ , Nov 1 , 2002.